به نقل از «همشهری آنلاین»

واکنش رضا کیانیان به یک گفت‌وگو | نمایش دکتر نون را برای تئاترشهر طراحی نکرده بودم

تاریخ انتشار: ۱ خرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۰۶۱۳۷۰

به گزارش همشهری آنلاین، پیام فروتن، استاد دانشگاه نیز در این گفت و گو با همشهری آنلاین و در واکنش به اتفاقات نمایش  دکتر نون گفت: «طراح صحنه نمی‌تواند از آنچه در صحنه‌اش وجود دارد، اظهار بی‌اطلاعی کند و به همین دلیل است که هرکس باید در حوزه تخصصی خودش فعالیت کند.»

به دنبال انتشار این گفت‌وگو،  رضا کیانیان جوابیه‌ای برای همشهری آنلاین فرستاد که متن این جوابیه به شرح زیر است:  

«رسانه محترم همشهری آنلاین.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

امروز دیدم مطالبی از قول آقای پیام فروتن ، طراح صحنه ، استاد دانشگاه و کارگردان منتشر کردید. خواهش می‌کنم طبق قانون، توضیحات مرا هم به همان شکل منتشر کنید.

سلام آقای فروتن!

من شما را از نزدیک نمی‌شناسم و فکر نمی‌کنم شما هم مرا بشناسید. اما آن طور که خوانده‌ام استاد دانشگاه و پژوهش‌گر هم هستید. قاعدتاً برای قضاوت کسی یا موضوعی لازم است تحقیق و پرس‌وجو کنید. سپس قضاوتتان را رسانه‌ای کنید. آن هم در باره موضوعی که به موردهای انسانی و غیر انسانی آن دسترسی آسان هست.

محض اطلاع شما و همشهری آنلاین می‌نویسم:

۱- من سال‌ها پیش دستیار آقای محسن شاه‌ابراهیمی‌ طراح پیشکسوت تئاتر و سینما بودم .

۲- من طراح داخلی هستم. و سال‌ها «شف آتلیه» دفتر معماری بودم.

۳- من عضو انجمن طراحان صحنه خانه سینما هستم.

۴- من جایزه اول و تندیس طراحی صحنه از فستیوال تئاتر فجر دارم.

اما بعد، قبل از پاندمی‌ کرونا قرار بود در نمایش (دکتر نون همسرش را بیشتر از دکتر مصدق دوست دارد.) بازی کنم. تمرین‌ها آغاز شد و همان جا آقای‌هادی مرزبان از من خواستند طراحی صحنه نمایش را قبول کنم. طرح‌های من آماده شد و ارایه دادم . حدود یک ماه بر اساس همان طراحی تمرین‌ها ادامه داشت. اما با شروع پاندمی‌ کرونا، تئاتر تعطیل شد و هم چنین تمرین‌های ما. ایشان چند بار خواستند دو باره شروع کنند ولی من به دلایل کاری نمی‌توانستم همکاری کنم.

پس از گذشت دو سال، ایشان نمایش را به صحنه بردند و بدون نظارت من همان طرح را که برای تالار وحدت بود و با فضای آن جا و اندازه‌های آن جا طراحی شده بود ، برای صحنه تئاتر شهر ساختند!  و درخت‌هایی را که من در طرح آورده بودم و قرار بود با خمیر کاغذ ساخته شوند و شکلی کاملا نمایشی داشته باشند، بدون اطلاع من به این شکل ناموزون اجرا کردند. و جالب است بدانید هنوز که هنوز است یک تشکر از جانب آن گروه از من نشده و ریالی هم به من پرداخت نشده.

و حتا کارگردان هیچ دعوت رسمی‌ای هم  از من برای دیدن نمایش نکردند!

 بعد از اجرا دوستی در صفحه‌ی اینستاگرامش از من انتقاد کرد که چرا دو اصله درخت را بریده‌ام و در صحنه استفاده کرده‌ام. و من هم در خبرگزاری ایسنا توضیح دادم که چه بوده و چه شده. و مهم‌تر این که من پشت جلد یکی از کتاب‌هایم که در باره‌ی بازیگری است ، نوشته‌ام : بازیگری زندگی نیست، نمایش است. یعنی من که به بازیگری ریالیستی اعتقادی ندارم، چگونه ممکن است به صحنه ریالیستی اعتقاد داشته باشم؟ پس از مدتی حالا ، دوباره ، همان مشکل را شما مطرح کردید با این که طبق گفته‌ی خودتان، توضیح مرا   می‌دانستید! و با تعجب اضافه کردید فلانی بازیگر است و نباید طراحی کند. هم چنان که من طراحم و بازیگری نمی‌کنم! البته شما مثل من که سوابق طراحی دارم، سوابق بازیگری ندارید. و نمی‌ دام این قانون «نباید» را از کدام کتاب قانون استخراج کرده‌اید؟ در ضمن سانحه‌ای که برای یکی از بازیگران اتفاق افتاده را گردن من انداختید.

آقای فروتن ! من به خوبی هم تئاتر شهر را می‌ شناسم و هم تالار وحدت را . اگر شما دیده باشید انتهای صحنه‌ی تالار وحدت یک فضای گود بزرگ برای ترابری هست. من برای تأمین سلامت بازیگران جلوی آن جا حصاری طراحی کرده بودم. و همچنین چهار نردبام  با پهنای مناسب در پشت دکور برای بالا و پایین رفتن بازیگران پیش‌بینی کرده بودم.  ولی در پشت صحنه تئاتر شهر هیچ فضای گودی وجود ندارد. و نمی‌دانم آن نردبام‌ها را چگونه و به چه شکلی اجرا کردند. همچنین نمی‌دانم آن دوست بازیگر چرا و چگونه آسیب دیده است. و نمی‌دانم اصلا شما اجرای دکتر نون را دیده‌اید یا نه و نمی‌دانم روی صحنه رفته‌اید و دکور را بررسی کرده‌اید یا نه .

به هر حال  اعلام می‌کنم، اجراکنندگان آن دکور و کارگردان و تهیه کننده‌ی نمایش دکتر نون .. هم اکنون هستند و می‌ توانید از آن‌ها توضیح بخواهید. 

آقای فروتن!

با منشی که از یک استاد دانشگاه انتظار می‌رود و پس از این که این توضیحات را دیدید  . آیا فکر نمی‌کنید یک معذرت خواهی به من بدهکار هستید؟»

گفت و گوی همشهری آنلاین با پیام فروتن در لینک زیر بخوانید:

آقای رضا کیانیان اگر بازیگر است فقط بازیگری‌اش را بکند | چطور یک طراح صحنه نمی‌داند چه اتفاقی روی صحنه و دکور افتاده است؟ کد خبر 678195 برچسب‌ها رضا کیانیان نمایش تئاتر

منبع: همشهری آنلاین

کلیدواژه: رضا کیانیان نمایش تئاتر همشهری آنلاین استاد دانشگاه رضا کیانیان دکتر نون

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۰۶۱۳۷۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

«شهر آفتاب مهتاب» اتفاقی آوانگارد در تئاتر دهه ۴۰

به گزارش خبرگزاری مهر، نهمین برنامه از سلسله جلسات نمایش فیلم تئاترهای شاخص با همکاری مشترک انجمن صنفی منتقدان، نویسندگان و پژوهشگران خانه تئاتر و سینماتک خانه هنرمندان ایران، چهارشنبه ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۳، به نمایش فیلم تئاتر «شهر آفتاب مهتاب» به نویسندگی علی حاتمی و کارگردانی عباس جوانمرد (محصول ۱۳۴۵) اختصاص داشت.

پس از نمایش این فیلم تئاتر، نشست نقد و بررسی آن با حضور عباس غفاری (میزبان) و سیدمحسن حسن‌زاده (منتقد تئاتر) برگزار شد.

عباس غفاری در این برنامه گفت: این نمایش جز اولین تجربیات علی حاتمی در ادبیات فارسی و شعر کهن است. او در ادامه نیز در آثار دیگر چنین تلاشی را پی می‌گیرد و آثار مهمی را خلق می‌کند. «شهر آفتاب مهتاب» از جمله آثاری است که فقط برای ضبط تلویزیونی آماده شده و روی صحنه نرفته است.

سیدمحسن حسن‌زاده در ادامه این برنامه گفت: اگر بخواهیم درباره این نمایش صحبت کنیم باید در ۲ سطر بگویم که این اثر اتفاق بزرگ و سترگی در تاریخ نمایش ما است. زیرا پیشنهاد جدیدی در متن و کار گروهی در آن اتفاق می‌افتاد. البته اگر بخواهیم تنها با دیدن این نمایش، گروه هنر ملی را قضاوت کنیم، کم لطفی کرده‌ایم. زیرا این اثر تنها یکی از تجربیات گروه هنر ملی و از پیشنهادات آقای جوانمرد در آن زمان بوده است. در حقیقت پیشینه تشکیل گروه هنر ملی که به میانه دهه سی بر می‌گردد، اهمیت بیشتری دارد. زیرا اگر به این اتفاق از منظر تاریخی نگاه کنیم، باید بگوییم آنها در آن زمان پیشنهاد جدید، بدیع و حتی آوانگاردی را اراdه کرده‌اند و از همین رو باید مورد توجه قرار گیرند.

وی افزود: لازم است بگویم که شرایط هنرهای نمایشی ما تا پیش از سال ۳۲، خیلی نمود و گستردگی نداشته است. به هر حال همه این شکل از فعالیت‌ها در خیابان لاله‌زار و در تئاتر فردوسی، تئاتر دهقان و تماشاخانه‌های کوچکی چون تئاتر نصر با متون غربی و ترجمه شده‌ای که معمولا خود مرحوم نوشین (به عنوان چهره شاخص آن عصر که تئاتر فردوسی را پایه‌گذاری می‌کند)، آنها را آماده می‌کرده، جریان داشته است. بنابراین تمام آنچه که از آن زمان به ما ارث رسیده است، متون غربی ترجمه شده‌ای است که پیشنهاد اجرایی به آن صورت نداشته است. شاید بتوان گفت که متون ادبی هستند که انگار برای اجرا رفتن ترجمه نشده‌اند. آقای جوانمرد در مصاحبه‌ای می‌گوید: «نوشین خودش واژه‌ها را کمی صیقل می‌داد و باتوجه به تجربه و آگاهی که داشت آماده می‌کرد که در زبان بازیگر بگردد تا بتواند واژگان را به صورتی ادا کند که آن طمطراق و عصا قورت داده‌گی که آن زمان روی صحنه در بازی بازیگران نمود داشته، کمتر شود. البته او نیز به اینکه متون غربی مرجع اصلی فعالیت هنرهای نمایشی ماست، اعتقاد داشته است.» با این همه این اتفاق تا بعد از کودتای ۲۸ مرداد ادامه پیدا می‌کند.

این منتقد تئاتر در ادامه بیان کرد: بعد از کودتای ۲۸ مرداد با آتش کشیدن تئاتر سعدی و تعطیلی کلی هنرهای نمایشی در آن مقطع زمانی، جمع کوچکی به صورت اتفاقی در منزل شاهین سرکیسیان جمع می‌شوند. اکثر این افراد در آن زمان هنرجویان هنرستان هنرپیشگی بودند که از بد اتفاق به کودتای ۲۸ مرداد برخورد کرده و تمام آموخته‌های آن‌ها بی‌ثمر و بی‌نتیجه مانده بود. در حالی که عطش کار کردن و تجربه کردن را داشتند. عباس جوانمرد، علی نصیریان، فهیمه راستکار، جمشید لایق، اسماعیل داورفر، خجسته کیا تعدادی از افراد حاضر در آن جمع بودند. وقتی امروز ما به تجربیات و اتفاقاتی که در آن منزل از سر گذرانده می‌شود، نگاه می‌کنیم، می‌توانیم بگوییم که آنجا یکی از جایگاه‌ها و پایگاه‌هایی است که بسیار در تاریخ هنرهای نمایشی ما اثرگذار است. زیرا از دل آن پیشنهادهایی بیرون آمده و اجرایی می‌شود که بعدها مشخصا می‌تواند اثرگذار باشد و جریانی را در هنر تئاتر ایجاد کند.

حسن‌زاده در ادامه گفت: آنچه که از عباس جوانمرد نقل می‌شود و ما به استناد آن می‌توانیم به واژگانی چون تئاتر مردمی و ملی برسیم؛ سال‌هاست بر سر زبان‌ها بوده و از سوی دولت‌های مختلف با آن بازی می‌شود تا به تعریفی برسند ولی اساسا شاید رسیدن به یک تعریف بزرگ‌ترین اشتباهی است که در این زمینه در حال رخ دادن است. در واقع این واژگان ماحصل تلاشی است که در این چند سال در منزل شاهین سرکیسیان اتفاق می‌افتد. البته شاهین سرکیسیان هم بسیار به متون غربی اعتقاد داشته است و از همین رو شروع به کار کردن این متون می‌کند اما آنها جایی برای اراdه آنچه که تجربه کرده‌اندT ندارند. بنابراین همان منزل کوچکی را که در خیابان رشت با مادر خود زندگی می‌کند، تبدیل به محفل تمرین، گعده و گفت‌وگو و صحبت می‌کند. اما این تجربیات بی‌نتیجه بوده و به صحنه ختم نمی‌شود.

وی ادامه داد: عباس جوانمرد، به این پیشنهاد فکر کرده و به سراغ یکی از متون هدایت می‌رود و متن داستان «درد و دل‌های آ میز یدالله» را تبدیل به نمایشنامه «محلل» کرده و آن را با علی نصیریان شروع به تمرین می‌کنند. در حقیقت در آنجا این تلنگر که ما در متن نمایشی به زبان جدیدی برسیم که بتواند با گستره بیشتری از مردم عادی ارتباط برقرار کند، زده می‌شود. بنابراین تلاش برای رسیدن به این زبان در مقابل زبان ترجمه‌ای که در آن زمان وجود داشته، نقطه‌ای می‌شود که تحول اولیه را ایجاد می‌کند.

وی افزود: عباس جوانمرد می‌گوید که برای رسیدن به این زبان و در حین تمرین‌ها، با علی نصیریان به مناطق جنوب شهر می‌رفتند تا ببینند که مردم عادی چطور صحبت می‌کنند و متوجه شوند که چطور می‌شود آنها را به کلام نمایشی یا دیالوگ درآورد. در نهایت فرجام این اتفاق تبدیل به اجرایی می‌شود که به دعوت مرحوم خانلری در دانشگاه تهران روی صحنه می‌آید. جوانمرد می‌گوید وقتی اجرا تمام شد، کل سالن فردوسی دانشگاه تهران در حیرت فرو رفته بود. چون آن مراسم مربوط به بزرگداشت صادق هدایت بود و قسمتی از آن به اجرای متن «محلل» اختصاص داشت. جوانمرد می‌گوید بعد از این سکوت، وقتی نور روی ما آمد، تماشاگران بدون درنگ ایستادند و شروع به تشویق ما کردند. حتی آقای سرکیسیان هم بعد از دیدن این تشویق باور کرد که ما می‌توانیم به سراغ زبان و کاراکترهای دیگری در متون نمایشی خود برویم.

این منتقد تئاتر در پایان صحبت‌هایش بیان کرد: آنها در موقعیتی این کار را انجام می‌دهند که هیچ پیشنهاد جدید و زبان متفاوتی غیر از آن زبان ترجمه‌ای روی صحنه نرفته بوده است. به این ترتیب روشنفکران آن زمان ناگهان با شکل تازه‌ای از اجرا و زبان مواجه می‌شوند. در واقع این نقطه شروعی بوده است که علی نصیریان و عباس جوانمرد تصمیم می‌گیرند تا فاز خود را از گروهی که سرکیسیان دور خود جمع کرده بود، جدا کنند و روی نمایش‌هایی کار کنند که قرار است تصویری از جامعه و مردمان خودشان ارایه دهد. این جسارت در آن مقطع زمانی به قدری اهمیت داشته است که باید بگویم شاید همین اتفاق سبب شده تا ما به مرور زمان با نمایشنامه‌نویسان و گروه‌هایی مواجه شویم که از دل این تجربه اعتقاد پیدا کردند که می‌شود اتفاق دیگری را رقم زد.

کد خبر 6095470